گروه سیاسی: مقامات آمریکا برای چندمین بار با نکوهش اقدام ترامپ در خروج از توافق هسته‌ای و آغاز کارزار فشار حداکثری اذعان کردند گزینه‌ای برای واشنگتن در مواجهه با تهران باقی نمانده است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا روز سه‌شنبه در کنفرانس خبری خود تاکید کرد که کارزار فشار حداکثری دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا علیه تهران یک شکست فاحش بوده است. 

به گزارش وبگاه «هیل»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با انتقاد از سیاست‌های دولت ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران گفت: «واقعیت این است که دولت قبلی ایالات متحده برای ما مجموعه‌ای از گزینه‌های وحشتناک باقی گذاشته است. کارزار فشار حداکثری یک شکست فاحش بود و خلاف هر آنچه وعده داده بود، محقق شد. پرایس تصریح کرد که دولت ترامپ وعده داده بود با سیاست فشار حداکثری علیه ایران، به یک توافق بهتر با ایران خواهد رسید که این وعده محقق نشد. 

هفته گذشته هم «آنتونی بلینکن» در مصاحبه با برنامه «Pod Save the World» تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا برای خروج از برجام را یکی از «بدترین تصمیم‌های تاریخ اخیر سیاست خارجی آمریکا» توصیف کرد. وی گفت: «فکر می‌کنم منصفانه است بگوییم که تصمیم برای خروج از آن توافق هسته‌ای یکی از بدترین تصمیم‌هایی بود که در تاریخ اخیر سیاست خارجی آمریکا گرفته شده است».

جنیفر ساکی، سخنگوی کاخ سفید هم در اظهاراتی مشابه بلینکن و پرایس، پیش از این گفته بود: برخی واقعیت‌ها از شرایط چالش‌برانگیزی که در آن به دلیل تصمیم رئیس‌جمهور سابق هستیم، وجود دارد. تیم او (ترامپ) در آن زمان، به همه یادآوری می‌کنم؛ به همه قول داد درباره یک توافق قوی‌تر مذاکره کند که این اتفاقات رخ ندهد. این درست نبود. 

این اتفاقات در حالی است که وخامت وضعیت آمریکایی‌ها در نبود اهرم فشار لازم در برابر تهران کار را به جایی رسانده که رسانه‌های این کشور در حال انتشار برخی جزئیات اختلاف نظرها در تیم مذاکره‌کننده آمریکا هستند. در این راستا پس از اینکه شنبه 2 منبع آگاه در گفت‌وگو با «ان‌بی‌سی‌ نیوز» از اختلاف نظر ریچارد نفیو و رابرت مالی، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران بر سر مسیر مذاکرات وین خبر دادند و اعلام کردند تیم مذاکره‌کننده آمریکا در وین تغییر کرده و «ریچارد نفیو» این تیم را ترک کرده است، نشریه «وال‌استریت ژورنال» هم بامداد سه‌شنبه خبر داد 2 عضو دیگر تیم مذاکره‌کننده آمریکایی به دلیل اختلاف نظر با مواضع «رابرت مالی» سرپرست این تیم در قبال ایران، مذاکرات وین را ترک کرده و به واشنگتن بازگشتند. این روزنامه نزدیک به محافظه‌کاران آمریکایی به نقل از افراد مطلع از روند مذاکرات وین نوشت: «با رسیدن گفت‌وگوهای احیای برجام با ایران به مرحله حساس، در تیم مذاکره‌کننده آمریکا بر سر سخت‌گیری با تهران و زمان خروج از مذاکرات، اختلاف‌هایی پدید آمده است». بر اساس ادعای مطرح شده در این گزارش، برخی اعضای تیم آمریکا پس از اصرار به رویکرد سخت‌گیرانه‌تر در مذاکرات رفع تحریم‌های ایران، تیم را ترک کردند یا از مذاکرات کنار کشیدند. در ادامه این گزارش آمده است: «همان‌طور که شبکه ان‌بی‌سی گزارش داد، ریچارد نفیو یکی از ۳ نفری بود که ما گزارش دادیم به دلیل اختلافات درباره نحوه اجرای گفت‌وگوها، چند روز پیش از مذاکرات عقب‌نشینی کرد، اگر چه یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه می‌گوید فقط ۲ نفر اما ما می‌دانیم نفیو از اوایل دسامبر در وین نبوده است». وال‌استریت ژورنال نوشت به اطلاعاتی دست یافته که نشان می‌دهد اختلافات در تیم آمریکا در رابطه با طیفی از مسائل از جمله اینکه «آیا مذاکرات را در اوایل دسامبر پس از بازگشت تیم جدید ایران به وین و عقب‌نشینی از امتیازات قبلی ایران قطع کنیم یا خیر و همچنین اینکه چقدر در اجرای تحریم‌ها سخت می‌توان عمل کرد؟» به‌ وجود آمده است. این نشریه همچنین تصریح کرد: «آنها درباره اینکه آیا برای محکوم کردن ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فشار بیاورند یا نه و درباره اینکه بازگرداندن زمان‌ گریز ۱۲ ماهه واقعا چه زمانی ممکن است، اختلافاتی داشته‌اند». وال‌استریت ژورنال با تاکید بر اینکه باید توجه داشت که اینها تمام اختلافات درون تیم مالی نبودند، توضیح داد: «این اختلافات شکاف بزرگی در تیم آمریکا ایجاد کرده است. برخی تصمیمات سیاستی که افرادی از آن خشنود نبودند پس از بحث و گفت‌وگو در سطوح عالی دولت اتخاذ شد». 

 

* هیچ گزینه خوبی نیست

مجله فارن افرز وابسته به شورای روابط خارجی آمریکا اخیرا طی گزارشی به قلم یک استاد سیاست خارجی دانشگاه هاروارد نوشته است: حقیقت سخت این است که ایالات متحده اکنون گزینه‌های کمی برای مهار برنامه هسته‌ای ایران دارد. این وضعیت می‌تواند در شرایط وضعیت بدون توافق باقی بماند و به ایران اجازه ‌دهد در حالی که تحت تحریم‌هاست، به نزدیک‌تر شدن به آستانه هسته‌ای ادامه دهد. این یادداشت ادامه می‌دهد: پیشرفت سریع ایران در جبهه هسته‌ای گزینه‌های خوب کمی را برای ایالات متحده باقی گذاشته است. بدون توافق، برنامه هسته‌ای تهران اساسا بدون محدودیت خواهد بود و تنها ترس از تحریک یک حمله نظامی، پیشرفت ایران را به سمت آستانه هسته‌ای محدود می‌کند. معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای همچنان تهران را از ساخت سلاح هسته‌ای منع می‌کند اما این معاهده تولید یا ذخیره مواد هسته‌ای قابل استفاده تسلیحاتی را تا زمانی که تحت بازرسی بین‌المللی باشد ممنوع نمی‌کند. در نتیجه ایران ممکن است تصمیم بگیرد که ذخایر اورانیوم 60 درصد غنی شده خود را به گونه‌ای افزایش دهد که امکان غنی‌سازی بیشتر آن را هر زمان که بخواهد داشته باشد. 

 

* تعلل جو!

پایگاه خبری «MSNBC» در گزارش مبسوطی ضمن انتقاد از سیاست‌های «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا در قبال برجام، دلایل تعلل دولت او در بازگشت به این توافق هسته‌ای را به نقل از تحلیلگران و منابع آگاه تشریح کرد. این گزارش تصریح کرده جو بایدن با در پیش گرفتن سیاست‌های محافظه‌کارانه و اجتناب از بازگشت به برجام اشتباهات سلفش «دونالد ترامپ» درباره این توافق را پیچیده‌تر کرده است. در این گزارش آمده: «منطق بایدن هر آنچه بوده، راهبرد او کارساز نبوده است. مذاکرات اکنون یک سال است امتداد یافته‌اند و به سرعت به نقطه بدون بازگشت نزدیک می‌شوند. همزمان، ایران به توسعه توانمندی‌های هسته‌ای خودش ادامه داده است». 

این گزارش به قلم مایکل کوهن با اشاره به مطالبه ایران در مذاکرات وین برای اخذ تضمین از طرف‌های آمریکایی درباره ماندگاری برجام نوشته: با توجه به اینکه دولت بایدن کنترلی بر دولت آینده آمریکا ندارد نمی‌تواند هیچ تضمینی در این باره بدهد. 

در ادامه این گزارش تصریح شده: ایران ممکن است به این جمع‌بندی برسد که ادامه برنامه هسته‌ای ممکن است بهتر از توافقی باشد که رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه بعدی آمریکا می‌تواند به‌سادگی از آن خارج شود. 

گروه اقتصادی: از ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم، تقویت بازار سرمایه و حمایت از سهامداران خرد در دستور کار تیم اقتصادی دولت قرار گرفت. با توجه به اینکه در چند سال اخیر سیاست‌گذاری مناسبی جهت توسعه بازار سهام صورت نگرفت و با تبلیغات گسترده دولت گذشته، بسیاری از مردم بدون اطلاع کافی وارد این بازار مالی شدند، همین امر موجب رشد غیرمنتظره بازار سهام و در نهایت ریزش قابل توجه شاخص کل در طول یک سال و نیم اخیر شد. در راستای حمایت از بورس اما ۲ شب پیش رئیس‌جمهور در گفت‌‎وگوی تلویزیونی بر خروج بورس از مشکلات کنونی و حمایت از این بازار تاکید کرد. پس از آن، هیات دولت جلسه‌ای با حضور وزیر اقتصاد، وزیر صمت، وزیر نفت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، معاون اول رئیس‌جمهور، معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان بورس برگزار کرد که مصوباتی برای حمایت از صنایع بورسی در این جلسه گذرانده شد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، شاخص کل بازار بورس روز گذشته با ۲۱ هزار و ۴۹۷ واحد افزایش، در جایگاه یک ‌میلیون و ۲۲۹ هزار واحدی قرار گرفت و بعد از حدود 4 روز معاملاتی رنگ سبز را به خود دید. حال باید در ادامه مشاهده کنیم مصوبات حمایتی دولت موجب بازگشت اعتماد سهامداران و سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه خواهد شد یا نه. سیداحسان خاندوزی، وزیر اقتصاد روز گذشته به تشریح جزئیات مصوبات بورسی هیات ‌دولت پرداخت و اظهار کرد: در راستای اجرایی شدن مصوباتی که پیش‌تر توسط ستاد اقتصادی دولت در حمایت از صنایع بورسی اتخاذ شده بود، امروز ۲ اقدام صورت گرفت. اقدام نخست، مصوبه‌ای است که هیات دولت به عنوان اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۱ تصویب کرد و به طور رسمی به مجلس شورای اسلامی ارسال خواهد شد و دوم ابلاغیه‌ای است که از طرف معاون اول رئیس‌جمهور به وزرای اقتصادی، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس مرکز سازمان برنامه و بودجه و دستگاه‌های ذی‌ربط ابلاغ شد. 

 

* مصوبات مهم دولت در حمایت از بورس

معاون اول رئیس‌جمهور در نامه‌ای سیاست‌های دولت در راستای حمایت از بورس را ابلاغ کرد. محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور طی نامه‌ای به وزیر اقتصاد، وزیر صنعت، معدن و تجارت، وزیر نفت، سازمان برنامه و بودجه کشور و رئیس‌کل بانک مرکزی، سیاست‌های حمایتی دولت از بورس را ابلاغ کرد. متن این نامه به ‌شرح زیر است:

تصمیمات جلسه چهل‌و‌دوم ستاد هماهنگی اقتصادی دولت درباره حمایت از بازار سرمایه به‌شرح زیر است:

1- از زمان ابلاغ مصوبه، نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها 

بر اساس فرمول ابلاغی وزارت نفت و با اعمـال سقف نرخ گازی صادراتی (حداکثر 50 ‌هزار ریال) تعیین می‌گردد. نرخ گاز سوخت پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و صنایع پایین‌دستی، مجتمع‌های احیای فولاد و مصارف مربوط به تأسـیسـات عمـومی پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها شامل برق، آب، اکسیژن و... معادل 40 درصـد نـرخ خـوراک گاز پتروشیمی‌ها (حداکثر 20 ‌هزار ریال) و همچنین صنایع سیمان و سایر صنایع معادل 10 درصد نرخ خوراک پتروشیمی‌ها تعیین می‌گردد. 

2- در سال 1401 فرمول نحوه محاسبه حقوق دولتی معادن تغییر پیدا نخواهد کرد. 

3- وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه کشور مکلفنـد زمـان‌بـندی عرضه اوراق دولتی را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که فروش اوراق مالی اسلامی نقدی در بازار سرمایه بدون لحاظ فروش به صندوق‌های با درآمد ثابت حداکثر معادل 550 درصد جریان نقدی ورودی بازار سرمایه در هر ماه باشد. 

4- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است نرخ تسعیر دارایی‌های ارزی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی را حداقل معادل 90 درصد نرخ ارز سامانه نیما در ۶ ماه گذشته اعلام نماید. سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است مالیات سود ناشی از تـسعیر دارایی‌های ارزی مذکور را بر مبنای نرخ اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران محاسبه و اخذ نماید. 

5- با پیشنهاد بانک مرکزی مقرر گردید این بانک با مداخله فعال در بازار بین‌بانکی به‌گونه‌ای اقدام کند که میانگین ماهانه نرخ سود در بازار بین‌بانکی حداکثر 20 درصد باشد. 

وزیر اقتصاد در تشریح جزئیات ابلاغیه یاد شده گفت: ابلاغیه دولت مشتمل بر سقف‌گذاری نرخ خوراک و نرخ سوخت می‌شود. این نرخ طی مدت اخیر به دلیل اینکه مناسبات بین‌المللی موجب شده بود تا قیمت هاب‌های جهانی تغییر پیدا کند، برای پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌های کشور نیز افزایشی بسیار فراتر از حد متعارف داشت. 

خاندوزی ادامه داد: دولت برای اینکه نشان دهد مساله سودآوری صنایع و پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد و سیاست‌های اقتصادی از اهمیت والایی برخوردار است، سقف ۵ هزار تومان را برای نرخ خوراک و سقف ۲ هزار تومان را برای نرخ سوخت مصوب کرد که با حفظ فرمول سابق، در هیچ زمانی قیمت‌ها از سقف ۵ هزار تومان برای خوراک و ۲ هزار تومان برای سوخت فراتر نخواهد رفت. 

وی با اشاره به نسبت قیمت‌های حدود ۸-۷ هزار تومانی که طی هفته‌های اخیر برای صنایع محاسبه می‌شود، تصریح کرد: نرخ‌گذاری دولت در مصوبه یادشده، کاهش بسیار شدیدی داشته و پیامدهای خوبی را برای سودآوری این صنایع در بازار سرمایه و در بخش‌های مختلف اقتصادی در پی خواهد داشت. 

او با بیان اینکه این تصمیم نه‌تنها از سال ۱۴۰۱ بلکه از ابتدای بهمن‌ماه سال جاری اجرایی می‌شود، خاطرنشان کرد: این مصوبه حاوی پیام روشن و محکمی مبنی بر این است که سودآوری بخش‌های اقتصادی و رونق بخش‌های تولیدی و صنایع برای دولت در درجه اول اهمیت قرار دارد. بخشی از درآمد دولت به دلیل کاهش و سقف‌گذاری‌ای که در نرخ خوراک و سوخت صورت گرفته نیز کاهش می‌یابد، این موضوع بیانگر اثبات اهمیت رونق اقتصادی نسبت به ملاحظات بودجه‌ای و درآمدی دولت است. 

وزیر اقتصاد افزود: مصوبه امروز هیات‌وزیران در نامه‌ای که به مجلس شورای اسلامی ارسال می‌شود، درج خواهد شد که معادل ۴۰ هزار میلیارد تومان از منابع و مصارف تبصره ۱۴ کاهش می‌یابد اما امیدواریم که یک پیام حمایتی جدی برای صنایع و فعالان اقتصادی باشد. 

او نکته دوم را درباره نرخ تسعیر اعلامی بانک مرکزی برای دارایی‌های خارجی و نیز دارایی‌های ارزی بانک‌ها برشمرد و گفت: بانک مرکزی مکلف شد نرخ سامانه نیما در ۶ ماه گذشته را مبنا قرار دهد و معادل ۹۰ درصد از آن را برای نرخ تسعیر در نظر بگیرد. 

خاندوزی ادامه داد: این موضوع هم کمک خواهد کرد گزارش ۳ ماهه پایانی بانک‌ها و نهادهای مالی و همچنین گزارش سال آینده آنها به لحاظ نشان دادن ارقام واقعی و سودآوری تقویت شود. همچنین بانک مرکزی مکلف شود تا با مداخله فعال، به نحوی نرخ سود بازار بین‌بانکی را تنظیم کند تا سقف این نرخ ۲۰ درصد باشد و این رقم فراتر از ۲۰درصد نخواهد بود. 

به گفته وزیر اقتصاد، در مصوبه هیات دولت در اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۱ این اجازه داده شده است که بخشی از سهام عدالت در شرکت‌های دولتی به عنوان وثیقه نزد صندوق تثبیت بازار قرار بگیرد تا به پشتوانه آن، صندوق تثبیت بازار بتواند مداخله جدی‌تر و حمایت گسترده‌تری انجام دهد. 

وی با اشاره به ارقامی که پیش‌تر اعلام شده بود، خاطرنشان کرد: پیش از این، اعدادی در حد ۲۰ یا ۳۰ هزارمیلیارد تومان مطرح شده بود، بر اساس مصوبه امروز هیات دولت، صندوق تثبیت بازار از این امکان برخوردار شد تا بدون سقف بتواند از پشتوانه سهام دولت در شرکت‌های دولتی و تابعه استفاده کند. 

خاندوزی افزود: همچنین ۱۰ درصد از عرضه اولیه شرکت‌های دولتی بابت بازارگردانی همان سهام باید در نظر گرفته شود تا خود ناشر مکلف شود از سهام‌های خود حمایت کند؛ بنابراین چشم‌انداز سودآوری بهتری را برای فعالان بازار سرمایه شاهد خواهیم بود. 

وزیر اقتصاد در پایان اظهار کرد: مجموعه این مصوبات که از ابتدای بهمن‌ماه اجرا می‌شود و موکول به سال ۱۴۰۱ نیست، اقداماتی است که حتی پیش از تاریخ تصویب دولت هم مشمول آن خواهد شد، بنابراین این مصوبات حامل پیام جدی حمایت دولت از صنایع، باثبات بودن فعالیت اقتصادی، پیش‌بینی‌پذیر بودن متغیرها و در نهایت چشم‌انداز مثبت اقتصاد در ماه‌های آینده است. 

اسدالله خسروی: با پدیدار شدن رنگ قرمز در نقشه کرونایی کشور، زنگ خطر آغاز پیک ششم بیماری «کووید-19» با سویه غالب اُمیکرون به صدا درآمد؛  ویروسی که از قدرت سرایت‌پذیری بسیار بالایی برخوردار است و اگر چه نسبت به نوع دلتا میزان کشندگی کمتری دارد اما تهدید‌کننده جدی سلامت افراد جامعه است و سالمندان، بیماران زمینه‌ای و آن دسته کسانی را که واکسیناسیون خود را تکمیل نکرده‌اند، با احتمال خطر مرگ مواجه می‌کند. به گزارش «وطن‌امروز»، طبق گفته کارشناسان بهداشت، چنانچه اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از شیوع گسترده این بیماری از سوی مسؤولان در نظر گرفته نشود و از طرفی مردم نیز نسبت به رعایت سفت و سخت پروتکل‌های بهداشتی بیش از پیش کم‌توجه شوند، بی‌تردید در هفته‌های آتی شاهد گسترش بیماری «کووید-19» با سویه غالب اُمیکرون در سراسر کشور خواهیم بود. از طرفی رشد تصاعدی و روزافزون ابتلا به این ویروس در چند روز اخیر نگرانی‌های زیادی را برای کادر درمان ایجاد کرده که مبادا در آینده نزدیک مراکز درمانی و بیمارستان‌های کشور دوباره به روزهای سخت کرونایی دچار شوند. چرا که فقط طی یک شبانه روز نزدیک به 12 هزار بیمار به «کووید-19» مبتلا شده‌اند. 

 

* آغاز پیک ششم کرونا و بازگشت رنگ «قرمز» به نقشه کشور

به دنبال روند صعودی شیوع کرونای اُمیکرون و آغاز خیز ششم «کووید-19» در کشور، شهرستان اردکان یزد، نخستین شهری است که در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفت. علاوه‌ بر آن، شهرستان‌های کاشان (اصفهان)، فردوس (خراسان جنوبی)، تربت حیدریه (خراسان رضوی)، بستک (هرمزگان)، ابرکوه، خاتم، مهریز و میبد (یزد) هم در وضعیت نارنجی قرار گرفتند. هم‌اکنون ۱۱۴ شهرستان در وضعیت زرد کرونا هستند. مرکز استان‌هایی که از وضعیت آبی خارج و در وضعیت زرد قرار گرفته‌اند عبارتند از تبریز، ارومیه، اصفهان، کرج، بوشهر، تهران، بیرجند، مشهد، زنجان، سمنان، شیراز، قم، کرمان، رشت، خرم‌آباد، ساری، اراک، بندرعباس و یزد. بنا بر اعلام کانال تلگرامی وزارت بهداشت، با آغاز خیز ششم کرونا و در پی افزایش سریع موارد ابتلا، رنگ‌بندی کرونایی کشور در فواصل زمانی کوتاه‌تری منتشر خواهد شد. آخرین آمار رنگ‌بندی شهرستان‌ها به این ترتیب است؛ یک شهر قرمز، 8 شهر نارنجی، ۱۱۴ شهر زرد و ۳۲۵ شهر آبی. 

 

* کشور در شاخه بالارونده موج «اُمیکرون»

هر چند آمار مرگ‌و‌میر ناشی از بیماری «کووید-19» در کشور کاهشی است اما این احتمال وجود دارد که با شیوع گسترده این بیماری شمار جان‌باختگان کشور دوباره افزایشی شود. دبیر کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با «کووید-19» با هشدار نسبت به روند افزایشی ابتلا به کرونا در کشور و شدت گرفتن آن در چند روز اخیر گفت: فعلا در شاخه بالا رونده موج اُمیکرون قرار داریم و بروز مجدد مرگ‌های ۳ رقمی کرونایی دور از انتظار نیست. دکتر مسعود یونسیان با اشاره به غلبه سویه اُمیکرون کرونا در کشور، قرار گرفتن در شاخه بالا رونده موج این سویه و خطر افزایش بستری و مرگ‌ومیر ناشی از آن، گفت: در حال حاضر بیش از ۵۰ درصد موارد کرونایی که در کشور در حال گردش است، از سویه اُمیکرون بوده و می‌توان گفت اُمیکرون در کشور غالب شده است. در عین حال در کل دنیا ۷۲ درصد موارد ابتلا به کرونا که بررسی شده، از نوع اُمیکرون بوده و طبیعی است که کشور ما هم مستثنا نباشد. بنابراین اُمیکرون در دنیا غالب شده و در کشور ما هم طبیعتا به ویروس غالب بدل شده است. وی با بیان اینکه طی 2 هفته گذشته یعنی از نیمه دی‌ماه روزانه افزایش موارد جدید کرونا را داشتیم که حدودا روزی ۱۰ تا ۱۲ درصد افزایش نسبت به روز قبل را شاهد بودیم، درباره معیارهای رنگ‌بندی کرونایی شهرها گفت: تصمیم‌گیری درباره تغییر معیار رنگ‌بندی کرونایی شهرها در سطح وزارت بهداشت اتخاذ می‌شود. البته باید تغییراتی در معیارهای رنگ‌بندی شهرها انجام شود.  یونسیان ادامه داد: ایرادی که شاخص رنگ‌بندی کرونایی شهرها دارد، این است که ممکن است دیر به ما هشدار دهد اما نکته مثبتش این است هشداری که می‌دهد، کاذب نیست. وی در ادامه با تاکید بر لزوم تکمیل واکسیناسیون علیه کرونا در کشور گفت: یکی از واجبات ما در کشور تزریق 2 دوز واکسن علیه کروناست. تمام مردم این حق و وظیفه را دارند که نسبت به تزریق ۲ دوز واکسن کرونا اقدام کنند. در حال حاضر باید برای یافتن و متقاعد کردن افردی که هنوز از تزریق واکسن امتناع می‌کنند، اقدام کنیم. در عین حال باید سراغ هسته‌هایی رفت که سمپاشی علیه واکسیناسیون را در فضای عمومی ترویج می‌کنند تا با آنها برخورد قانونی شود. این حقی است که آحاد جامعه دارند. 

 

* تنها ۶۴ درصد بالای ۱۲ ساله‌ها ۲ دوز واکسن زده‌اند

یونسیان با بیان اینکه وضعیت انجام 2 دوز واکسیناسیون در کشور مناسب نیست، گفت: هنوز تمام افراد واجد شرایط تزریق واکسن، واکسن کرونا تزریق نکرده‌اند. البته ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرده است جمعیت زیر ۱۲ سال هم می‌توانند واکسن کرونا تزریق کنند اما تا زمانی که این جمعیت به واکسن دسترسی یابند و دوز اول و سپس دوز دوم را تزریق کنند و بعد ۲ هفته از آن بگذرد، زمانبر است. در مجموع تنها ۶۴ درصد بالای ۱۲ ساله‌ها ۲ دوز واکسن را زده‌اند. وی گفت: واقعیت این است که از جمعیت ۸۴ میلیون نفری ما که انتظار داشتیم همه آنها واکسن تزریق کنند، فقط ۶۴ درصد ۲ دوز واکسن را تزریق کرده‌اند. البته درک می‌کنم که حدود ۱۷ میلیون نفر اصلا واجد شرایط واکسیناسیون نبودند و بتازگی واجد شرایط دریافت واکسن شده‌اند. با این حال باید سراغ افراد واجد شرایط برویم. تزریق ۲ دوز واکسن کرونا در افراد بالای ۱۲ سال نیز هنوز به ۸۰ درصد نرسیده است.

 

* کیت‌های ایرانی توان تشخیص اُمیکرون را دارند

براساس نتایج ارزیابی آزمایشگاهی، کیت‌های تولید داخل کشور توانایی تشخیص واریانت اُمیکرون را به همان خوبی واریانت دلتا دارند. سیامک سمیعی، مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت گفت: کیت‌های تولید داخل براساس نتایج ارزیابی آزمایشگاهی و گزارش آزمایشگاه مرجع کشوری در انستیتو پاستور ایران، توانایی تشخیص واریانت اُمیکرون را به همان خوبی واریانت دلتا دارند. وی افزود: کیت‌های تولید داخل کشور که در آزمایشگاه‌های دانشگاهی شبکه «کووید-19» کشور و سایر آزمایشگاه‌های پزشکی مجاز برای تشخیص و غربالگری «کووید-19» مورد استفاده قرار می‌گیرند، براساس نتایج ارزیابی آزمایشگاهی و گزارش آزمایشگاه مرجع کشوری در انستیتو پاستور ایران، توانایی تشخیص واریانت اُمیکرون را به همان خوبی واریانت دلتا دارند. سمیعی بیان داشت: بنابراین آزمایش تشخیص مولکولی و تشخیص سریع با نتایج منفی بویژه وقتی درباره افرادی که علائم بالینی دارند ولی نتیجه آزمایش اول آنها منفی می‌شود، برای بار دوم تکرار می‌شود که می‌تواند ملاک تشخیص قطعی قرار گیرد. وی افزود: البته در صورتی که بیمار در سیر بیماری بیش از حد زود یا دیر مراجعه کند ممکن است نتیجه آزمایش منفی شود. این احتمال درباره همه عوامل بیماری‌زای میکروبی وجود دارد و پزشک معالج در روند تشخیص بالینی و تعیین تکلیف بیمار به آن توجه می‌کند. 

***

واکسیناسیون ۸ میلیون کودک زیر ۱۲ سال

تیم ملی فوتبال کشورمان در هفتمین مسابقه از دیدارهای مقدماتی راهیابی به جام‌جهانی ساعت 18 امروز در ورزشگاه آزادی به مصاف تیم ملی عراق خواهد رفت. 

تیم ملی کشورمان در دور دوم مسابقات مقدماتی جام‌جهانی خوش درخشیده و همچنان با 16 امتیاز و بدون باخت صدرنشین گروه است. ملی‌پوشان کشورمان برای قطعی شدن صعودشان از 4 بازی باقیمانده فقط به ۳ امتیاز نیاز دارند و اگر امروز بتوانند عراق را شکست دهند، ضمن پیروزی سه‌گانه مقابل این حریف سنتی و سختکوش، جواز صعود به جام‌جهانی قطر را به دست می‌آورند. 

در این میان اما تیم ملی برای بازی امروز با مشکلات ریز و درشت زیادی مواجه است؛ از کرونایی شدن بازیکنانی نظیر احمد نوراللهی و مجید حسینی گرفته تا گرفتار شدن مهدی طارمی در فرودگاه‌های ترکیه به دلیل بارش برف و شرایط بد جوی! گفته می‌شود طارمی ممکن است بدون تمرین مجبور به بازی مقابل عراق شود. از سویی امیر عابدزاده، پیام نیازمند و کریم انصاری‌فرد هم مجبور به تغییر مسیر پروازی خود شدند تا با دردسر کمتری خود را به اردوی تیم ‌ملی برسانند. 

البته تیم ‌ملی عراق هم از ویروس کرونا در امان نبود و تست کرونا نشان داد یاسر قاسم، مناف یونس و امجد عطوان 3 بازیکن کرونایی و غایب عراق مقابل تیم ‌ملی کشورمان خواهند بود. عراقی‌ها تلاش کردند با اعتراض به تست کرونا شاید بتوانند با تست جدید مجوز بازی آنها را بگیرند که فیفا و ‌«ای‌اف‌سی» این مساله را نپذیرفتند. عراق بدون داشتن بازیکن کرونایی در بازی رفت 3 بر صفر مقابل ما بازنده شد آن‌هم با «دیک ادووکات» هلندی که دیگر هدایت عراق را بر عهده ندارد. عراق بدون برد و با 4 مساوی و 2 شکست در رده پنجم جدول ایستاده و شکست در این بازی می‌تواند به معنای قطع امیدش از صعود به جام‌جهانی باشد، بنابراین آنها با تمام توان مقابل کشورمان ظاهر خواهند شد. غیبت بازیکنی مثل سردار آزمون می‌تواند از قدرت خط حمله تیم ‌ملی کم‌ کند، بویژه اینکه طارمی هم با شرایط بغرنج خود را به اردوی تیم ‌ملی رسانده است ولی تیم ‌ملی جمعی از بهترین‌ها را در اختیار دارد. از سوی دیگر اگر به خاطر شرایط کرونایی حضور تماشاگران دوباره ممنوع نشود، تیم ‌ملی با حضور 10 هزار تماشاگر شانس زیادی برای پیروزی و برپایی جشن صعود در ورزشگاه آزادی دارد. حضور تماشاگران انگیزه‌ای مضاعف به ملی‌پوشان ما خواهد داد. تیم ملی کشورمان در روزهای گذشته تمرینات منظمی با حضور تمام نفرات نداشته اما همه امیدواریم این تیم ‌ملی باز هم با درخشش و توانایی جوانان شایسته ایرانی و تدابیر کادر فنی برای سومین مرتبه متوالی عراق را شکست بدهد. در مرحله قبلی نیز عراق را شکست داده بودیم. به هر حال پنجشنبه 7 بهمن همه ایران منتظر یک بازی خوب و یک برد ارزشمند است تا جشن صعود را در این روزهای کرونایی و سخت بگیریم و به جام‌جهانی سلام کنیم. 

 

* منتظر پاسخ فیفا برای «آزمون» هستیم

سرپرست تیم ‌ملی فوتبال ایران درباره آخرین وضعیت مهاجمان این تیم برای رسیدن به بازی با عراق توضیحاتی داد و زمان بازگشت مهدی طارمی را اعلام کرد. مجتبی خورشیدی در حاشیه آخرین تمرین تیم ‌ملی فوتبال ایران قبل از بازی با عراق گفت: جواب تست آزمون منفی شده است. باشگاه زنیت با آمدن وی مخالفت می‌کند و می‌گوید سردار با ما تمرین نکرده است. باشگاه زنیت می‌گوید سردار مصدوم بوده و حضورش در ایران می‌تواند مشکل‌ساز شود. وی افزود: منتظر جواب فیفا هستیم. اول یک تست از آزمون داده بودند که مثبت بود اما الان برای ما تستی فرستاده شده که کرونایش منفی است و ما با استناد به آن می‌گوییم بیاید اما زنیت همکاری نمی‌کند. خورشیدی درباره اینکه اگر آزمون مصدوم باشد نمی‌تواند به تیم ‌ملی کمک کند، تاکید کرد: اول این بازیکن باید به ایران برسد و وضعیتش را بررسی کنیم. 

سرپرست تیم ‌ملی فوتبال ایران درباره آخرین وضعیت بازگشت مهدی طارمی و گرفتار‌شدن این بازیکن در ترکیه هم گفت: برای طارمی تمام تلاش خود را می‌کنیم. می‌خواستیم برای او جت اختصاصی بگیریم. پروازهایی که می‌خواهیم بفرستیم اجازه نشستن در استانبول را خیلی سخت پیدا می‌کنند. پروازهای آن طرف هم نیاز به بیمه و بیمه‌نامه دارد. 

وی تاکید کرد: بلیت طارمی را برای ساعت ۲۳:۴۵ امشب (دیشب) از آنتالیا به تهران گرفتیم. دنبال این بودیم او را با یک جت زودتر به ایران بیاوریم ولی اگر امکانپذیر نشد، همان بلیت ساعت ۲۳:۴۵ را داریم. سرپرست تیم ‌ملی فوتبال ایران که با شبکه خبر گفت‌وگو می‌کرد، در پایان درباره احتمال تغییر در لیست بازیکنان به دلیل تغییر در پاسخ تست‌های کرونای آنها یادآور شد: امروز دوباره تست دادیم تا اگر جواب همه منفی شد، فردا در بازی حاضر شوند. 

 

* شریفی: با دستور رئیس‌جمهور حضور تماشاگران قطعی شد

سخنگوی فدراسیون فوتبال در حاشیه آخرین تمرین تیم ‌ملی از باز شدن سایت بلیت‌فروشی و اعلام پروتکل‎‌های بهداشتی جهت ورود به استادیوم خبر داد. پس از صحبت‎‌های مجتبی خورشیدی در حاشیه آخرین تمرین تیم ‌ملی پیش از مصاف با عراق که می‌تواند برتری در آن حکم به آسان‌ترین و سریع‌ترین صعود فوتبال ایران به ادوار جام‌جهانی را بدهد، حسین شریفی، سخنگوی فدراسیون فوتبال نیز با خبرنگاران درباره ابهامات پیرامون تیم ‌ملی صحبت کرد. او در شروع حرف‌هایش ضمن شوخی با خبرنگاران حاضر در کمپ تیم ‌ملی مبنی بر پایان 15 دقیقه زمانی که برای آنها در نظر گرفته بودند، اینطور حرف‌هایش را آغاز کرد: تیم ‌ملی کشورمان همین‌طور که می‌بینید در حال انجام یک تمرین پرنشاط است. دوستان خبرنگار فرصت 15 دقیقه‌ای شما هم رو به اتمام هست [باخنده]. می‌رویم برای اینکه یک اتفاق خوب را رقم بزنیم. شریفی درباره حضور رئیس‌جمهور بیان کرد: ببینید! در واقع من باید همین جا از رئیس‌جمهور خیلی تشکر کنم. همدلی و همراهی ایشان با تیم ‌ملی مردان و زنان اتفاق خیلی مهمی بود. من هم از آقای رئیسی و هم مجموعه دولت تشکر می‌کنم که در این مدت کنار تیم ‌ملی بودند. امیدوارم با برد برابر عراق و قطعی شدن صعود به جام‌جهانی 2022 سریع‌ترین و ارزان‌ترین صعود را جشن بگیریم و همه در این شادمانی شریک شوند. از سخنگوی فدراسیون فوتبال در رابطه با حضور بانوان و چگونگی این اتفاق مهم پرسیده شد که او بار دیگر با اشاره به مساعدت‌های رئیس‌جمهور اضافه کرد: بخشی از تشکر من از مقام عالی ریاست‌جمهوری به همین ماجرا بازمی‌گردد که با دستور ویژه ایشان حضور تماشاگران در ورزشگاه آزادی هم قطعی شد. شریفی درباره تعداد بانوان و چگونگی رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای صدور مجوز ورود تماشاگران گفت: اطلاع‌رسانی می‌کنیم. به واسطه شرایط «کووید-19» و اُمیکرون باید خیلی دقیق پیش برویم. نخستین اولویت سلامتی و تندرستی دوستداران و علاقه‌مندان به فوتبال است و باید به ما حق بدهید در این مورد وسواس به خرج دهیم. سوال بعدی درباره زمان باز شدن سایت بلیت‌فروشی بود که سخنگوی فدراسیون در پاسخ به این سوال بیان کرد: همه چیز به صورت دقیق از طریق رسانه‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد. سوال پایانی نیز در رابطه با الزامات مورد نیاز برای ثبت‌نام تماشاگران جهت تهیه بلیت بازی ایران و عراق بود که او به این سوال نیز با ابهام اینطور پاسخ داد: باید از دوز دوم واکسن ۲ هفته گذشته باشد. این هم جزو پروتکل‌هایی است که به صورت دقیق اطلاع‌رسانی خواهد شد.

***

سوزان ساراندون، بازیگر مشهور هالیوود در صفحه شخصی خود در توئیتر به حمله سعودی به یمن اعتراض کرد و از سکوت رسانه‌های جهان در برابر بی‌توجهی به این امر نوشت. 

به گزارش «وطن‌امروز»، سوزان ساراندون، بازیگر سرشناس هالیوود با بازنشر یک توئیت در توئیترش از شیرین العدیمی، دانشیار یمنی‌الاصل دانشگاه میشیگان به سکوت و سانسور خبری در برابر کشتار مردم یمن اعتراض کرد. 

در این توئیت آمده است: «هنوز دارم تلاش می‌کنم بفهمم چطور 24 ساعت پیش سعودی، آمریکا و امارات، همه اینترنت یمن را بستند تا انواع کشتار را در یمن انجام دهند و این موضوع در هیچ جا به خبر اصلی بدل نشد». 

این نوشته سوزان ساراندون با استقبال وسیعی در توئیتر روبه‌رو شد و بیش از ۴ هزار بار ری‌توئیت شده و بیش از ۱۴ هزار نفر آن را لایک کرده‌اند. 

بسیاری از فعالان حقوق بشر هم از این حرکت خانم ساراندون تشکر کرده‌اند، از جمله کمیته وحدت یمنی‌ها که از وی تشکر کرده که با انتشار این توئیت به دیده شدن این موضوع کمک کرده است. 

برخی دیگر نیز نوشته‌اند رسانه‌ها فقط درباره این می‌گویند که عربستان چند پهپاد حوثی‌ها را سرنگون کرده است و از واقعیت‌ها حرفی نمی‌زنند. 

برخی دیگر از مخاطبان فضای مجازی هم بر این تاکید کرده‌اند که برای رسانه‌ها کشته شدن آدم‌ها در یمن به منزله کشته شدن چند نفر است نه کشته شدن مردم بی‌گناه. 

قابل توجه اینکه سوزان ساراندون ۷۵ ساله که تاکنون ۵ بار نامزد اسکار شده و یک بار نیز این جایزه را دریافت کرده، همزمان از درگذشت یک خواننده رپ نیز اظهار تأسف کرد که به خبر بیشتر سایت‌های سینمایی آمریکایی بدل شد اما این توئیت وی در رسانه‌ها بازتابی نیافت. 

وی که در صفحه اینستاگرامش، خود را در وهله نخست یک مادر، بعد یک فعال اجتماعی و در نهایت بازیگر خوانده در آخرین پستش در این رسانه اجتماعی نیز به هزینه بالای بیمارستان‌های آمریکایی اعتراض کرده که در رسانه‌های خبری رسمی بازتاب نیافت. 

ساراندون توئیت دیگری را بازنشر کرده است که در آن ارفح ناصر نوشته است: «لطفا. لطفاً. لطفاً هشتگ یمن را ترند کنید! اینجا قیامتی به پا شده است. مردم بیگناه غیرنظامی دارند در کمال خونسردی بمباران می‌شوند؛ در حالی که اینترنت قطع شده است. نمی‌دانم چه می‌شود گفت. در ۲۴ ساعت اخیر حداقل ۳۰۰ نفر کشته و مجروح شده‌اند. زبانم قاصر است...».

وزارت امنیت داخلی آمریکا هشدار داده است نیروهای افراط‌گرای داخلی طرح‌هایی را برای حمله به زیرساخت‌های تولید برق برنامه‌ریزی کرده‌اند. نگرانی‌ها نسبت به اقدامات تروریستی و خشونت‌آمیز نیروهای افراطی در آمریکا به سرعت رو به افزایش است و تازه‌ترین نظرسنجی‌ها نیز نشان می‌دهد بخش گسترده‌ای از رای‌دهندگان آمریکایی این نیروهای افراطی را یک تهدید جدی ارزیابی می‌کنند. پایگاه اطلاع‌رسانی کنگره به بولتن وزارت امنیت داخلی آمریکا دسترسی یافته است که نشان می‌دهد این وزارتخانه نسبت به حمله احتمالی افراط‌گرایان داخلی به تاسیسات زیرساختی تولید برق هشدار داده است. وزارت امنیت داخلی آمریکا افزود: تاسیسات زیرساختی برق یک هدف جذاب برای نیروهای افراطی داخلی به شمار می‌رود. نیروهای افراط‌گرای داخلی طرح و برنامه‌های خاص و معتبری را برای حمله به زیرساخت‌های برق حداقل از سال 2020 تاکنون برنامه‌ریزی کرده‌اند. شبکه تولید و انتقال برق آمریکا یک هدف جذاب برای آنها به شمار می‌رود. 

 

* جنگ ابدی آمریکا با خودش

ابتدای این هفته نیز انتشار نتایج یک نظرسنجی نشان داد مردم آمریکا تروریسم داخلی را بزرگ‌ترین تهدید این کشور می‌دانند. پایگاه اطلاع‌رسانی کنگره آمریکا اخیرا نظرسنجی مشترک «یوگاو/ اکونومیست» را منتشر کرده است که نشانگر این واقعیت است که ۸۱ درصد شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی «تروریسم داخلی» را یک تهدید تلقی می‌کنند و تنها ۸ درصد پاسخ‌دهندگان گفتند آن را تهدید نمی‌دانند. در این نظرسنجی که ۱۵ تا ۱۸ ژانویه (۲۵ تا ۲۸ دی) با شرکت ۱۵۰۰ آمریکایی و حاشیه خطای 2.8 درصد انجام شد، ثابت شد 53 درصد آمریکایی‌ها گروه‌های شبه‌نظامی راست‌گرا را تهدیدی فوری و جدی یا تهدیدی تا حدودی جدی برای ایالات متحده می‌دانند. ۱۷ درصد دیگر در نظرسنجی گفتند آنها هیچ تهدیدی ایجاد نمی‌کنند. این یعنی آمریکایی‌ها کمتر نگران شبه‌نظامیان راست‌گرا هستند تا تروریسم داخلی. طبق نتایج به دست آمده، نگرانی دموکرات‌ها و بایدن درباره شبه‌نظامیان راست‌گرا و تروریسم داخلی تقریبا برابر بود. از میان پاسخ‌دهندگانی که در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ به جو بایدن رأی دادند، ۶۵درصد معتقدند شبه‌نظامیان راست‌گرا تهدیدی جدی و فوری برای ایالات‌ متحده هستند و ۶۰ درصد نیز همین باور را درباره تروریسم داخلی داشتند. 

نکته جالب توجه اینکه کسانی که در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا رأی دادند و آنهایی که جمهوری‌خواه معرفی می‌شوند، بسیار کمتر از تروریسم داخلی نگران شبه‌نظامیان دست راستی بودند. ۴۳ درصد رای‌دهندگان به ترامپ، شبه‌نظامیان راست‌گرا را تهدیدی برای ایالات متحده نمی‌دانند اما تنها ۱۷ درصد این باور را درباره تروریسم داخلی داشتند. سال گذشته در همین ایام جو بایدن چهل‌و‌ششمین رئیس‌جمهوری آمریکا در بخشی از نطق تحلیف خود در کنگره گفت: «87 سال پیش، پدران ما در این قاره ملتی جدید پدید آوردند؛ کشوری که آبستن آزادی بود و خود را وقف رسیدن به این خواسته کرد که همه برابر آفریده شده‌اند. ما اکنون درگیر جنگ داخلی بزرگی هستیم و اینکه آیا این ملت، یا هر ملتی چنین متعهد، می‌تواند برای مدت طولانی از عهده این آزمون برآید». سخنان بایدن در حالی ایراد شد که در آن زمان واشنگتن‌دی‌سی بیش از آنکه پایتخت سیاسی آمریکا باشد، به اردوگاه نظامی مملو از نیروهای حاضر در وضعیت «آماده‌باش» تبدیل شده بود. نتایج عمده نظرسنجی‌های انجام شده در این مدت نشان می‌دهد مردم آمریکا باور دارند مفاهیمی نظیر «دموکراسی آمریکایی» بشدت رو به زوال گذاشته است. شاید بهترین توصیف از وضعیت کنونی این کشور را بتوان در کتاب تازه منتشرشده «نیک برایانت» نویسنده آمریکایی با عنوان «وقتی آمریکا از بزرگ بودن باز ایستاد؛ تاریخچه‌ای از حال» یافت. در بخش ابتدایی این کتاب آمده است: «یک سال [از ریاست‌جمهوری بایدن] گذشته و همچنان آن خواسته برای اتحاد مردم، بیشتر شبیه یک تفکر سحرآمیز است. ایالات‌متحده آمریکا نه‌‌تنها فاصله زیادی تا گردهم آمدن دارد که در وضعیت بدتری از لحاظ از هم‌گسیختگی است. گاهی اینطور احساس می‌شود تنها چیزی که ملت را متحد می‌کند، نفرت مشترک است. به نظر می‌آید آمریکا مشغول جنگ ابدی با خودش است».

مالک شیخی: در ادبیات فولکلور داستانی از یک کشاورز نقل شده که در بین مرغ‌های مزرعه‌اش، مرغی داشت که به طرز شگفت‌انگیزی، هر روز یک تخم طلا می‌گذاشت. زندگی کشاورز به واسطه این مرغ تخم طلا متحول شد و آرام‌ آرام طمع در دل کشاورز شعله‌ور شد. کشاورز تصمیم گرفت به جای آنکه هر روز منتظر تخم طلا باشد، با فرض اینکه شکم مرغ انبار تخم‌های طلاست، شکم مرغ مفلوک را پاره کند تا به تمام تخم‌های طلا دست یابد. ناگفته پیداست بعد از کشتن مرغ تخم‌طلا، زندگی کشاورز رو به وخامت گذاشت و طمع، زندگی او را به خاک نشاند.

 این افسانه اگر چه واقعیت ندارد اما در بسیاری از جریان‌های حکمرانی و مدیریتی کشور ما قابل استناد است. بی‌اغراق صنعت فولاد ایران - و حتی قابل تعمیم در جهان- می‌تواند مرغ تخم‌طلای صنعت باشد؛ آنچنان که فقط در یک مورد، بزرگ‌ترین تولید‌کننده فولاد ایران، فولاد مبارکه توانست به سود رویایی ۵۰ هزار میلیارد تومانی دست یابد؛ رقمی معادل نیمی از بودجه عمرانی کشور. اما این ارقام تنها درباره یک کارخانه است و بررسی دیگر شرکت‌های فولادی می‌تواند ما را به اعدادی رویایی هدایت کند که موید ارزش این صنعت در کشور ما است؛ آنچنان که در آمارهای جهانی میزان توسعه‌یافتگی کشورها را با میزان تولید و مصرف فولاد می‌سنجند. اکنون اما خبرهایی به گوش می‌رسد که گویی به این مرغ تخم‌طلای صنعت طمع شده تا با چاقوی افزایش قیمت انرژی و قطع برق و گاز و آب، شکم آن دریده شود و بر اساس فرضی غلط، دولت بتواند به ثروت درونی این صنعت دست یابد. حال آنکه این کشاورز ناآگاه نمی‌داند تولید طلا و ثروت درون این کارخانجات، فرآیندی است که سال‌های سال طول کشیده تا به این نقطه رسیده است؛ نقطه‌ای که اکنون ایران را در جمع 10 کشور برتر تولیدکننده فولاد در جهان قرار داده است. سا‌ل‌هاست اول بهار که می‌شود، قطعی برق گریبان صنعت فولاد را می‌گیرد. با آغاز پاییز و افت فشار گاز، نخستین صنعتی که در تهدید قطع گاز قرار می‌گیرد، صنعت فولاد است و این ماجرا تا پایان زمستان ادامه دارد. در تمام روزهای سال هم مشکل کمبود آب، سایه‌اش بر این صنعت سنگینی می‌کند. کمبود مواد اولیه، سنگ آهن و خام‌فروشی یکی از اصلی‌ترین مصائب فولادسازان شده و تحریم‌ها نیز راه را بر این صنعت بسته است. با این همه اما حتی کرونا نیز نتوانست این صنعت را از پا دربیاورد و سیاست‌های غلط ابلاغی در قیمت‌گذاری دستوری نیز موجب تعطیلی این کارخانجات نشد اما حالا حرف از طمع به ثروت این کارخانه‌هاست؛ آنچنان که گویا قرار است کسری بودجه و قصور سالیان اخیر از جیب آنها تامین شود؛ موضوعی که تیغ برانی بر پیکر این صنعت خواهد بود.

فرزانه دانایی: برخلاف برخی رسانه‌های داخلی و فضای حاکم بر شبکه‌های اجتماعی در دوران سفر رئیس‌جمهور به روسیه، رسانه‌های خارجی از حاشیه‌های این سفر به دور بوده و با تأمل بیشتری به نتایج دیدار پوتین با رئیس‌جمهور کشورمان پرداخته‌اند. آنها در عین حال به نگرانی‌های غرب درباره همکاری‌های فزاینده تهران و مسکو نیز پرداخته و اعلام کرده‌اند توافق‌های مطرح‌شده در این دیدار و عزم سیاسی ۲ طرف برای افزایش میزان روابط و تجارت بین ۲ کشور می‌تواند تهدیدی جدی برای غرب بویژه آمریکا باشد. 

این دیدار البته از منظر رسانه‌ای و فضایی که با خود در میانه مذاکرات هسته‌ای ایران و همچنین درگیری و تنش غرب با روسیه بر سر اوکراین، ایجاد کرده است بسیار مهم ارزیابی شده است. 

 شبکه خبری الجزیره1 در تحلیلی به نقل از تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل نوشت: ارتباطات مسکو و تهران بعد از سفر ‌[حجت‌الاسلام] رئیسی به روسیه افزایش می‌یابد و این ربطی به سرنوشت مساله هسته‌ای ایران ندارد. این شبکه خبری با بیان اینکه قرارداد 20 ساله همکاری‌های بین ایران و روسیه هنوز نهایی نشده ‌است، در عین ‌حال گفت طرف ایرانی در این سفر پیشنهادات خود درباره توافق را به روس‌ها ارائه کرده ‌است. نیکول گراجوسکی یکی از تحلیلگران روابط بین‌الملل در مرکز بلفر در همین باره به الجزیره گفته ‌است: در هر صورت روابط بین ایران و روسیه نسبت به سال 2017 که حسن روحانی به این کشور سفر کرده بود، در شرایط بسیار بهتری قرار داشته و روابط قوی‌تری میان ۲ کشور حاکم است. این شبکه خبری در ادامه گزارش خود نوشته ‌است: روسیه بازیگر کلیدی مساله احیای برجام است و با وجود اینکه روابط روسیه و آمریکا به دلیل مساله اوکراین در پایین‌ترین سطح موجود است اما روسیه نقش سازنده و مثبت خود در مذاکرات هسته‌ای با ایران را همچنان پی‌‌ می‌گیرد. 

نشریه فارن‌پالیسی2 نیز در تحلیلی نوشته ‌است: سفر رئیسی به روسیه نقطه عطف روابط تهران و مسکو است و حامیان رئیسی اهمیت این ‌موضوع را بخوبی بیان کرده‌اند. این نشریه در ادامه بیان کرده ‌است: هیچ کدام از رؤسای‌جمهوری ایران از سال ۱۹۷۹- انقلاب ۵۷-تاکنون به‌ صورت علنی و رسمی خواستار افزایش میزان تبادلات استراتژیک با مسکو نشده‌اند و به ‌نظر می‌رسد دولت جدید عزم خود را برای افزایش عمق روابط با روسیه در بسیاری از زمینه‌های مشترک بین ۲ کشور جزم کرده ‌است. 

فارن‌پالیسی همچنین تصریح کرده‌ است: تا پیش ‌از این و در زمان دولت روحانی و وزارت امور خارجه جواد ظریف، دولت روسیه و شخص پوتین به این نتیجه واضح رسیده بود که ایران ترجیح می‌دهد روابط خود با غرب را گسترش دهد. با این‌ حال در زمان ریاست‌جمهوری حجت‌الاسلام رئیسی پیام انتقال ‌داده‌ شده توسط تیم سیاست خارجی او به پوتین و شرکت‌های روسی این بوده ‌است که ایران بشدت برای تعمیق روابط با روسیه جدی است و هیچ اختلاف داخلی در داخل ایران که بتواند مسیر تعیین‌شده را تغییر دهد وجود ندارد. حمایت روسیه از ایران در جریان مذاکرات هسته‌ای در وین نیز محسوس بوده ‌است و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، تهران و مسکو را عضو یک تیم عنوان کرده ‌است که مقامات ایرانی نیز از این موضع رضایت دارند. در عین‌ حال حمایت روسیه در سپتامبر سال ۲۰۲۱ از ایران برای پیوستن به سازمان همکاری شانگهای که یک ماه پس ‌از روی کار آمدن رئیسی به ‌عنوان رئیس‌جمهور ایران صورت گرفت، پالس روابط مثبت بین ۲ کشور را ارائه کرد. تهران از سال 2005 منتظر عضویت کامل در این سازمان بود. بعد از این اتفاق، مسؤولان ایرانی اعلام کردند این مساله نشان می‌دهد اگر ایران برای روابط نزدیک‌تر با مسکو جدی باشد، روسیه نیز متقابلا پاسخ خواهد داد. 

در گزارش فارن‌پالیسی اشاره شده ‌است که صحبت از افزایش همکاری در مناطقی که ۲ کشور با یکدیگر در آن دچار چالش بوده‌اند نیز مطرح ‌شده است. نمونه بارز این مساله، همکاری بیشتر در سوریه است؛ جایی‌ که ایران و روسیه از سال 20۱۵ شراکت تاکتیکی خود را حفظ کرده‌اند. امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران نیز پیشنهاد کرده‌ است مسکو و تهران می‌توانند به‌ عنوان بخشی از نقشه راه همکاری‌های بلندمدت - که همان توافق 20 ‌ساله بین تهران و مسکو است - برای بازگرداندن صلح در سوریه، یمن، لیبی و افغانستان با یکدیگر همکاری کنند. این نشریه آمریکایی همچنین عنوان کرده ‌است فضا و پتانسیل کافی برای همکاری میان ۲ کشور در منطقه وجود دارد، به‌ عنوان مثال سوریه هنوز یک پرونده ناتمام است و در همین‌ حال تهران و مسکو همیشه می‌توانند تلاش‌های مشترک خود برای ایجاد ثبات در افغانستان را احیا کنند. ایران همچنین نشان داده ‌است با حضور بیشتر امنیتی روسیه در منطقه خلیج‌فارس مشکلی ندارد. درباره مسائل اقتصادی نیز به ‌نظر می‌رسد تیم اقتصادی دولت ایران انتظارات بالایی برای فراهم شدن زمینه همکاری‌های اقتصادی بین ۲ کشور دارد. جواد اوجی، وزیر نفت ایران اخیرا گفته‌ است: «اسناد بسیار مهمی را امضا کرده‌ایم و می‌توانم بگویم بزودی آثار آن را در حوزه انرژی خواهیم دید. ایرانی‌ها باید انگیزه‌های بهتری برای روس‌ها ایجاد کنند». این در شرایطی است که بیژن زنگنه، وزیر پیشین نفت ایران هرگز واقعا به همکاری استراتژیک با روسیه در حوزه نفت و گاز طبیعی اعتقاد نداشت و روسیه را رقیب طبیعی برای سهم بازار جهانی ایران می‌دانست. تاکنون مشاهده ‌شده است روسیه در میان شرکای تجاری برتر ایران قرار ندارد و پس‌ از کشورهایی مانند چین، امارات عربی متحده، ترکیه و عراق در پایین فهرست شرکای تجاری ایران است. این سفر می‌تواند جایگاه ویژه‌ای به روسیه در این باره دهد. 

نکته جالب ‌توجه در این گزارش، هشدار دادن به مسؤولان دولت آمریکا درباره نزدیک‌تر شدن روابط تهران - مسکو است. در این یادداشت تصریح ‌شده است ایالات متحده از سال ۱۹۹۱ تاکنون تا حد زیادی روابط روسیه و ایران را نادیده گرفته ‌است یا حداقل اولویتی برای شکل دادن به محاسبات تهران و مسکو در مقابل یکدیگر احساس نمی‌کرده ‌است. البته ۲ استثنا در این زمینه وجود دارد؛ در حوزه روابط هسته‌ای نظامی و همکاری‌های اقتصادی و انرژی بین ۲ کشور که ایالات‌ متحده تمام تلاش خود را کرده ‌است تا مانع شکل‌گیری چنین همکاری‌ها و اتحادهایی شود. به دلیل افزایش ظهور و بروز روسیه در منطقه غرب آسیا و همچنین افزایش میزان رقابت بین ایالات‌ متحده و چین، سوال اصلی این است: تا چه زمانی آمریکا می‌تواند از توجه ویژه ایران به روس‌ها و چینی‌ها غافل شود و قرار است این کار به چه قیمتی انجام شود؟ 

روزنامه نیویورک‌تایمز3 نیز در گزارشی درباره دیدار ولادیمیر پوتین و ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران به این گفته حجت‌الاسلام رئیسی اشاره کرد که زمان آن فرارسیده با همکاری فزاینده بین ۲ کشور، ۲ طرف بتوانند با آمریکا رویارویی داشته باشند. تحلیلگر نیویورک‌تایمز در همین باره نوشته است: این دیدار در واقع نمایشی ژئوپلیتیک در کرملین بود؛ آن هم در لحظه‌ای که هم مسکو و هم تهران هر ۲ با یک حریف در جهان روبه‌رو هستند و آن ایالات متحده است. این دیدار هم برای پوتین و هم برای ایران بسیار مهم بود. برای پوتین که این روزها درگیر مناقشه با ایالات ‌متحده بر سر حوزه‌های نفوذ این کشور است و در عین ‌حال با تهدیدات آمریکا به ‌خاطر ماجرای اوکراین روبه‌رو است و انتظار می‌رود تحریم‌های سختی در انتظار این کشور باشد، این فرصتی بود که نشان دهد روسیه دوستانی دارد که می‌تواند برای نبردهای آتی با غرب با آنها تماس بگیرد. از همین ‌رو این دیدار شامل سخنرانی آقای رئیسی در دومای روسیه نیز بود که افتخاری نادر برای یک رهبر میهمان در روسیه است. برای ایران نیز که بشدت درگیر تحریم‌های آمریکا شده ‌است، این دیدار فرصتی شد که به قول وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، ۲ رئیس‌جمهور درباره چارچوب توافق بر سر افزایش میزان همکاری‌های اقتصادی و نظامی با یکدیگر به مذاکره پرداخته و به توافق برسند. البته همزمان با این مساله، ماجرای تمرین‌های نظامی و مانور مشترک تهران، مسکو و پکن در منطقه نیز اتفاق افتاد که نشان داد روابط جدید بین ایران، روسیه و چین می‌تواند تهدیدات غرب علیه ۳ کشور را تا حد زیادی با مشکل مواجه کرده و به ‌عنوان وزنه‌ای برای تعادل در مقابل غرب به کار رود، ایران نیز در همین باره نشان می‌دهد در صورتی ‌که تحریم‌های آمریکا علیه این کشور برداشته نشود، همواره گزینه‌های جایگزین برای تهران وجود دارد. 

نیویورک‌تایمز در ادامه نوشته‌ است: روسیه و ایران هنوز اختلافات زیادی دارند و با وجود تحریم‌ها اقتصاد روسیه بر خلاف اقتصاد ایران همچنان با اقتصاد غرب یکپارچه است اما با تشدید درگیری روسیه با غرب، مقامات روس به‌ طور فزاینده‌ای مایلند از اختلافات موجود بین ۲ کشور چشم‌پوشی کنند. بر همین اساس است که «گرگوری لوکیانوف» متخصص روابط بین‌الملل در مدرسه عالی اقتصاد مسکو گفته ‌است مقامات روس در سال‌های اخیر با مواضع تند ضد غربی برخی همتایان ایرانی خود همسوتر شده‌اند. لوکیانوف درباره سفر آقای رئیسی به مسکو گفت: «این دیدار نه برای مخاطبان داخلی ۲ کشور، بلکه بیشتر برای مخاطبان غربی ۲ کشور بوده ‌است و این پیام از طرف غرب بخوبی شنیده شده‌ است».

--------------------------------

پی‌نوشت

1- https://www.aljazeera.com/news/2022/1/21/what-next-for-iran-and-russia-ties-after-raisi-putin-meeting 

2- https://foreignpolicy.com/2022/01/21/iran-russia-relations-raisi-putin/ 

3-https://www.nytimes.com/2022/01/19/world/europe/russia-iran-unity-us.html